Szpotawość kolan to stan rzeczy w jakiej staw kolanowy zapada się do boku- do zewnętrznej strony. Jeśli szpotawość odnosi się do obu nóg będą one układały się w swoisty sposób.
Co się dzieje wówczas gdy kolano wydaje się być szpotawe ?
W poprawnych warunkach kość udowa porusza się względem kości podudzia (piszczelowa i strzałkowa) zachowując stosowne położenie. Jakość takiego ślizgu jest dobra gdyż kolano okazuje się być https://redirect.qxa.pl/fizjoterapeuta-sanok :
od bocznej strony przy użyciu:
-więzadła poboczne kolana,
-ścięgna mięśni podążających tym rejonem np. napinacza powięzi szerokiej,
-łąkotkę boczną, która jak klin wetknięta jest w kolano,
-lokalne mięśnie stabilizujące,
od strony wewnętrznej natomiast stabilizację zapewniają:
-więzadła poboczne przyśrodkowe,
-ścięgna mięśni podążających tym rejonem np. przywodziciele,
-łąkotka przyśrodkowa, która to jak klin wetknięta jest w kolano,
-lokalne mięśnie stabilizujące.

Odpowiednie ustawienie kości wobec siebie będzie nadrzędne do pracy wyżej przytoczonych struktur. Jeśli natomiast kolano ucieka do boku (szpotawość) nagatywnie wpływa to na ustawienie łąkotki bocznej, która to nie ślizga się należycie, napięcie torebki stawowej i więzadeł od strony bocznej, niedobrze wpływa na pracę mięśni zlokalizowanych w tym obszarze.
Szpara stawowa kolana się poszerza a sam staw traci swoją stabilność i wydaje się w wyższym stopniu podatny na kontuzję polegającą na „ucieknięciu kolana do boku”, grozi to urazem więzadeł pobocznych lub choćby urazie łąkotki.
Pozostaje dodać, iż jeśli szpara stawowa po stronie zewnętrznej jest rozszerzona, to po drugiej stronie- przypuszczalnie dojdzie do zmniejszenia szpary stawowej, a co za tym idzie do większej kompresji na łąkotkę przyśrodkową- ta sytuacja zwielokratnia zagrożenie urazu łąkotki przyśrodkowej !

Ale dlaczego kolano jest szpotawe ?
To kluczowe zapytanie które to warto sobie zadać zanim przystąpimy do rehabilitacji.
Czynników może być wiele- niewłaściwe ustawienie kości wobec siebie, poluzowanie aparatu więzadłowego w kolanie, nieprawidłowe ustawienie miednicy, lub chociażby wadliwe ustawienie stawu skokowego.

Z wielu powodów kość udowa będzie w stanie się zrotować w stosunku do kości podudzia osłabiając zewnętrzną część stawu.
Co z tym uczynić ?
Aby wziąć się za fizjoterapię takiego typu dolegliwości pozostaje w pierwszej kolejności odszukać przyczynę tegoż stanu rzeczy. Aby to zrobić mamy możliwość zrobić:
-testy więzadeł kolana- żeby zweryfikować czy jest poprawnie stabilizowane,
-testy mięśniowe- by sprawdzić czy napięcie mięśni jest prawidłowe,
- testy łąkotek- żeby stwierdzić czy pracują poprawnie i są dobrze ustabilizowane,
-należy ustawienie i zakresy ruchu stopy- jej nieprawidłowe ułożenie będzie w stanie wywoływać skręcenie podudzia wobec kości udowej,
-pozostaje stwierdzić położenie miednicy i zakresy ruchu stawu biodrowego- nieprawidłowości w tym rejonie mają szansę powodować skręcenie kości udowej w stosunku do kości podudzia.

Po pierwsze drobiazgowe badanie.
Jeżeli już zobaczymy, iż coś zdaje się być nie tak, że kolano naszego dziecka ucieka, ustawia się nieprawidłowo, lub dziecko narzeka na ból postanawiamy udać się do specjalisty- tylko do jakiego ? Większość rodziców udaje się do lekarza pierwszego kontaktu, choć ten rzadko kiedy bywa biegły w ortopedii czy rehabilitacji. W związku z tym też wydaje skierowanie do lekarza ortopedy, który to ma ocenić i zdiagnozować problem. Tutaj z reguły pojawia się pierwsze zdziwienie, bo do lekarza specjalisty z reguły czeka się w kolejce i to całkiem sporo. Na takiej wizycie lekarz powinien stwierdzić problem, a także jego źródło- gdyż to jest istotne w procesie rehabilitacji. Powinien ocenić postawę dziecka, ocenić zakresy ruchu (nie tylko kolan, ale również wszystkich stawów kończyny dolnej i miednicy. Trzeba zbadać również stabilność poszczególnych stawów i dodatkowo funkcjonowanie więzadeł. Jeśli już odbędziemy taką wizytę, lekarz przebada dziecko i znajdzie problem jakim są szpotawe kolana prawdopodobnie wystawi skierowanie na rehabilitację. W takowym skierowaniu będzie napisane rozpoznanie: „Kolana szpotawe” a, także, jakiego typu dzialania wykonać, przeważnie będzie to: gimnastyka korekcyjna i ewentualnie masaż, plus fizykoterapia. Tu rodzi się 1-wszy zgrzyt, bo skoro lekarz bada dziecko, zna przyczynę problemu a dla fizjoterapeuty przedstawia jedynie skierowanie na ćwiczenia korekcyjne- to skąd ów rehabilitant ma widzieć jakie to ćwiczenia ? Przecież gatunek wykonywanej gimnastyki będzie zależał od tego jakie jest podłoże problemu, czy zachodzi przykurcz w biodrze ? A może mięśnie stabilizujące kolano posiadają za niskie napięcie i kolano jest niestabilne - w takim przypadku ćwiczenia będą wyglądały całkowicie odmiennie. Zachodzi przeto pytanie- czy fizjoterapeuta nie powinien osobiście przebadać i zdiagnozować dziecka ? A jeśli tak, to po co w tymże łańcuchu wstawiać lekarza rodzinnego i ortopedę ?
W czasie ćwiczeń.
Kiedy dziecko jest już na rehabilitacji trzeba się upewnić, że przeprowadza dobre ćwiczenia ! Nierzadko bowiem przytrafia się tak, że przez natłok pracy i pacjentów wykonuje się taką gimnastykę w grupach. Co więcej, są to grupy mieszane z dziećmi które posiadają różne schorzenia. Powinno się dlatego zaryzykować pytanie- czy dziecko które ma szpotawe kolana, ma przeprowadzać te same ćwiczenia co dziecko z odstającą łopatką ? Oczywiście, że nie. Takie przypadki winny być przeprowadzane oddzielnie, mieć indywidualnie dopasowane ćwiczenia i wykonywać je pod okiem fizjoterapeuty. Biorąc pod uwagę, że szpotawe kolano może mieć najróżniejsze przyczyny z pewnością możemy stwierdzić, iż dwie osoby posiadające szpotawe kolana mogą robić różny rodzaj ćwiczeń albowiem przyczyna ich problemu jest inna !
Co mam zrobić jeżeli moje dziecko ma szpotawe kolana ?
Z wcześniej opisanego tekstu warto wyciągnąć jeden wniosek. Możesz włóczyć się po lekarzach w celu pozyskania stosownej diagnozy i zlecenia rehabilitacji, bądź możesz też udać się do fizjoterapeuty, który to przebada, zdiagnozuje i wykona rehabilitację Twojego dziecka.